[ Pobierz całość w formacie PDF ]
niezbyt obrazliwe. Jednak niektóre złorzeczenia są dłuższe i napisane dosyć ostrym językiem (zob. nie-
które części w Ps 12; 35; 58; 59; 69; 70; 83; 109; 137; 140). Przykład tego mamy w psalmie 137,7-9.
Pamiętaj, Panie, synom Edomu dzień Jeruzalemu,
Gdy wołali: Zburzcie, zburzcie je aż do samych posad!
Córko babilońska, pustoszycielko,
błogosławiony, kto ci odpłaci to, coś nam wyrządziła
błogosławiony, kto pochwyci
i roztrzaska niemowlęta twoje o skałę.
Psalm 137 jest psalmem opłakującym cierpienie, na jakie skazani byli Izraelici na wygnaniu. Ich stolica,
Jerozolima, została zniszczona, a ich ziemia zagrabiona przez Babilończyków, których wspomagali Edo-
mici (por. z księgą Abdiasza). Trzymając się Słowa Bożego Pomsta do mnie należy, Ja odpłacę
(Pwt 32,35; por. Rz 12,19), autor tego psalmu prosi o sąd zgodny z przekleństwami zawartymi w przy-
mierzu (patrz konspekt 09). Wśród tych przekleństw znajduje się warunek dotyczący zagłady całego złego
społeczeństwa, włącznie z członkami rodzin (Pwt 32,35; por. Pwt 28,53-57).
W psalmie 137 autor mówi Bogu o cierpieniu Izraelitów, wykorzystując język hiperboliczny, tak samo
ekstremalny, jak przekleństwa opisane w przymierzu. To, że psalmista wydaje się kierować swoje słowa
bezpośrednio pod adresem Babilończyków, jest zabiegiem czysto literackim w wersecie piątym zwraca
się bezpośrednio także do Jerozolimy. Tak naprawdę, te gniewne słowa kierowane są do Boga (w. 7),
gdyż tylko Bóg powinien słyszeć nasze gniewne słowa. Psalmy złorzeczące mogą rzeczywiście ustrzec
nas przed popełnieniem grzechu, jeżeli będziemy je właściwie rozumieć w ich kontekście jako pewną
właściwość lamentacji, i jeżeli będziemy je właściwie wykorzystywać przy ukierunkowywaniu i kontro-
lowaniu naszego potencjalnie grzesznego gniewu. Wszyscy powinniśmy unikać pielęgnowania gniewu
i okazywania go innym ludziom (Mt 5,22).
Psalmy złorzeczące nie kolidują z nauczaniem Jezusa miłujcie swoich wrogów . Często mylimy mi-
łość z serdecznym uczuciem wobec kogoś , jednak nauczanie Jezusa określa miłość w sposób czyn-
ny. Nie dotyczy ona tego, co czujemy wobec danej osoby, ale raczej tego, co dla niej robimy (Ak 10,25-
37). Nakaz biblijny mówi nam, abyśmy czynili miłość, a nie odczuwali ją. W podobny sposób psalmy
złorzeczące pomagają nam nie wyrażać gniewu czynami wtedy, gdy go odczuwamy. Powinniśmy
szczerze wyrażać nawet nasz największy gniew przed Bogiem i pozwolić Bogu wymierzyć sprawiedli-
wość tym, którzy nas krzywdzą. Ten, kto nadal będzie zle postępował wobec nas, gdy spotyka się z naszą
cierpliwością i pobłażaniem, znajdzie się w poważnych tarapatach (Rz 12,20). Stąd też prawdziwym za-
daniem tych psalmów jest pomóc nam, abyśmy nie dali się zwyciężyć złu , lecz uwolnili się od naszego
gniewu i zło dobrem zwyciężali (Rz 12,21).
I jeszcze jedna uwaga: słowo nienawiść , występujące w psalmach, często jest niewłaściwie rozumiane.
Kiedy psalmista mówi Nienawidzę ich całą duszą (Ps 139,22), nie wyraża przez to grzechu. W prze-
8
Rozumna lektura Biblii 11. Stary Testament pieśni i modlitwy dla wszystkich Radio Pielgrzym 20.03.2013
_________________________________________________________________________________________________________
ciwnym razie Boże oświadczenie Ezawa zaś znienawidziłem (Mal 1,3; por. Rz 9,13) oznaczałoby, że
Bóg też grzeszy. Hebrajskie słowo tłumaczone jako nienawiść w niektórych kontekstach oznacza po-
gardę i potępienie , ale może oznaczać także niechęć lub niemożność zniesienia czegoś , albo odrzu-
cenie czegoś w leksykonie hebrajskim występują obydwa te znaczenia. Dlatego nie powinniśmy są-
dzić, że język psalmów złorzeczących koliduje z nauką Pisma Zwiętego, w tym Mt 5,22.
KILKA KOCCOWYCH UWAG O HERMENEUTYCE
Skoro chrześcijanie od wieków instynktownie sięgali po psalmy w chwilach smutku, rozpaczy lub rado-
ści, nie można hermeneutycznym potraktowaniem psalmów pozbawiać ich tego uroku. Niemniej jednak
warto przyjąć kilka uwag, dzięki którym znajdziemy jeszcze większą radość podczas lektury psalmów,
podczas śpiewania ich i modlenia się psalmami. Chrześcijański instynkt, czyli zdrowy rozsądek, odpowie
nam na pytanie zadane na początku tego konspektu: W jaki sposób słowa skierowane do Boga przekształ-
cają się w Słowo Boga dla nas? Dokładnie w taki sam sposób, w jaki funkcjonowały w Izraelu jako
możliwość mówienia do Boga słowami, którymi Jego Duch natchnął w dawnych wiekach innych ludzi.
Trzy główne korzyści płynące z Psalmów
Biorąc pod uwagę wykorzystanie psalmów zarówno w starożytnym Izraelu, jak i w nowotestamentowym
Kościele, dostrzegamy trzy podstawowe sposoby wykorzystania Psalmów przez chrześcijan.
% Musimy pamiętać, że psalmy są przewodnikiem w uwielbianiu. To znaczy, że każdy, kto pragnie wiel-
bić Boga, zwrócić się do Niego z jakąś prośbą lub przywołać pamięć o tym, czego Bóg dokonał w jego
życiu, może skorzystać z psalmów jako sposobu wyrażenia swoich myśli i uczuć. Psalm jest formą lite-
racką, która zachowuje słowa w sposób przeznaczony do mówienia. Jeżeli jakiś psalm porusza temat,
z którym chcielibyśmy zwrócić się do Boga, może się on okazać dla nas wielką pomocą w wyrażeniu na-
szych trosk, nawet jeśli nam samym nie będą przychodziły na myśl właściwe słowa.
% Psalmy ukazują sposób, w jaki możemy szczerze zwracać się do Boga. Chociaż nie zawierają bezpo-
średniego nauczania, to służąc przykładami stanowią wartościową naukę. Na podstawie psalmów może-
my się nauczyć szczerości i otwartości w okazywaniu radości, rozczarowania, gniewu czy innych uczuć.
% Psalmy odzwierciedlają istotę rozmyślania i pamięci o tym, co uczynił dla nas Bóg. Zachęcają nas do
modlitwy, rozmyślania nad Słowem Bożym oraz do wspólnoty z innymi wierzącymi ludzmi. Takie rzeczy
kształtują w nas życie w czystości i dobroci. Psalmy, jak żaden inny rodzaj literatury, umożliwiają nam
porozumiewanie się z Bogiem, dostrzeżenie wielkości i wspaniałości Jego Królestwa oraz zakosztowanie
tego, czym będzie życie z Nim przez całą wieczność. Nawet w najtrudniejszych chwilach, kiedy życie
staje się nie do zniesienia, Bóg jest z nami. Z głębokości (Ps 130,1) wołamy i oczekujemy Bożego ra-
tunku wiedząc o tym, że możemy Mu zaufać bez względu na to, co mówią nasze uczucia. Wołanie do
Boga o pomoc nie oznacza wystawienia Jego wierności na próbę, ale stwarza okazję do jej potwierdzenia.
Ostrzeżenie
Ten konspekt należy zakończyć bardzo istotnym ostrzeżeniem: Psalmy nie gwarantują przyjemnego życia.
Nieporozumieniem i przesadnym uogólnieniem jest wniosek wyciągnięty z niektórych psalmów, że Bóg
obiecuje wierzącym szczęście i brak jakichkolwiek kłopotów. %7łycie Dawida, który tak często i entuzja-
stycznie mówi o Bożym błogosławieństwie, ciągle przeplatane było tragedią i rozczarowaniem, jak to
opisują obie księgi Samuelowe. A jednak za każdym razem, nawet w lamentacjach, gorąco wielbi Boga,
tak jak nam radzi to Paweł (Ef 1,16 i 5,20). Bóg godzien jest chwały za swoją wielkość i dobroć nawet
wtedy, gdy przytłoczeni jesteśmy cierpieniem. To życie, bowiem, nigdy nie będzie wolne od cierpienia.
Opracowano na podstawie: Gordon D. Fee i Douglas K. Stuart, How to Read The Bible for All Its Worth, 1982.
Korzystano również z polskiej edycji pt. Jak czytać Biblię , przekład: Renata i Janusz Szorcowie.
9
[ Pobierz całość w formacie PDF ]