[ Pobierz całość w formacie PDF ]
jakby miało odejść tam, skąd przyszło. Co jest naprawdę ważne? Wznieść swego ducha ponad
to co podległe Losowi, pamiętać, że jest się człowiekiem, tak aby w szczęściu wiedzieć, że
nie będzie długie, i wiedzieć w nieszczęściu, żeś nie jest nieszczęśliwy, jeśli tak nie sądzisz.
Co jest naprawdę ważne? Być w każdej chwili gotowym umrzeć: to czyni człowieka wolnym
nie na podstawie prawa rzymskiego, ale prawa natury. Wolny zaś jest ten, kto nie poddał się
w niewolę samemu sobie. Taka niewola jest ciągła i niezwalczona, gnębi ludzi z jednakową
siłą we dnie i w nocy, bez przerwy i bez wytchnienia. Być swoim własnym niewolnikiem to
najsroższa niewola: którą łatwo zrzucić, jeśli przestaniesz domagać się wiele dla siebie, jeśli
przestaniesz samemu sobie dawać zapłatę, jeśli będziesz miał przed oczyma swoją naturę i
wiek chociażby nawet młodzieńczy i powiesz sobie: Po co szaleję? Po co dyszę z wysił-
ku? Po co wyciskam z siebie pot? Po co orzę ziemię i po co zajmuję się sprawami publiczny-
mi? nie potrzeba mi przecież ani wiele, ani na długo .
III 10 " 3 4
Wszystkie żywioły na zmianę wracają do siebie. Cokolwiek ginie w jednym, przechodzi
do drugiego, i natura rozważa swe części, jakby je kładąc na szalach, aby wskutek zburzenia
proporcji świat nie stracił równowagi. Wszystko jest we wszystkim.
191
IV A Praef. 2
...Jesteśmy sami dla siebie uprzykrzeni, gdyż borykamy się bądz to z przesadną miłością
własną, bądz to z obrzydzeniem do siebie. Naszą nieszczęsną duszę raz rozdyma pycha, a raz
rozsadza żądza. Wyniszcza nas już to nadmiar rozkoszy, to znowu trawi zgryzota. A najgor-
sze jest, że nigdy nie możemy być sami: z konieczności więc w takim zbiorowisku wad musi
się toczyć ustawiczna walka.
VI 1 " 8 9
Sprawiedliwość natury wyraża się między innymi szczególnie w tym, że w obliczu śmierci
wszyscy jesteśmy równi. Nieważne jest przeto, czy zabije mnie jeden kamień, czy przygniecie
mnie cała góra, czy też runie na mnie swoim ciężarem jeden tylko dom i zginę pogrzebany
pod tą niewielką ilością pyłu i gruzu, czy też cała kula ziemska zwali się na moją głowę, czy
wyzionę ducha w świetle dnia i na otwartej przestrzeni, czy też w bezmiernych otchłaniach
rozwartej ziemi, czy zagłębię się sam w tej przepaści, czy też razem z wielką rzeszą ludu. Nie
zależy mi wcale na tym, ile hałasu będzie wokół mojej śmierci: ona jest wszędzie taka sama.
VI 2 " 3 5
Jeśli pragniecie nie bać się niczego, to zważcie, że trzeba się bać wszystkiego. Rozpatrzcie
się dookoła siebie, jak mało potrzeba, aby nas zgubić. Nic, co przekracza pewną miarę, nie
jest korzystne dla zdrowia ani jedzenie, ani picie, ani czuwanie, ani sen. Rozumiecie już, że
jesteśmy mizerne, bezsilne i kruche stworzenia, których unicestwienie nie wymaga wielkiego
wysiłku. Bez wątpienia największe niebezpieczeństwo stanowią dla nas trzęsienia ziemi,
nagłe jej rozstąpienie i zgarnięcie wszystkiego, co jest na powierzchni. Lecz kto się lęka pio-
runów, trzęsienia i rozziewu ziemi, ten się wysoko szacuje czemuż nie uprzytomni sobie
własnej słabości i nie zacznie bać się kataru? Tak widocznie jesteśmy stworzeni, los dał nam
takie silne ciało, otrzymaliśmy taki wysoki wzrost! I dlatego nie możemy zginąć inaczej jak
tylko od trzęsienia całych części świata, jak tylko od piorunów, jak tylko od zapadania się
ziemi? A tymczasem nie tylko choroba całego paznokcia może nas zabić, lecz nawet pobocz-
na jakaś jego zadra!
192
Apokolokyntosis Divi Claudii
1 " 1
Aut regem aut fatuum nasci oportere [scio].
2 " 2
...Facilius inter philosophos quam inter horologia conveniet.
5 " 1
Nemo felicitatis suae obliviscitur.
7 " 2
Gallus in suo sterquilino plurimum potest.
10 " 3
Non vacat deflere publicas clades intuenti domestica mala.
193
Udynienie Boskiego Klaudiusza
1 " 1
Wiem, że trzeba się urodzić albo królem, albo głupcem.
2 " 2
...Aatwiej o zgodę między filozofami niż między zegarami.
5 " 1
Nikt nie zapomina o swoim szczęściu.
7 " 2
Każdy kogut na swych śmieciach śmielszy.
10 " 3
Nie czas opłakiwać klęsk publicznych, kiedy się widzi domowe nieszczęścia.
194
Hercules furens
188 191
Certo veniunt tempore Parcae.
Nulli iusso cessare licet,
nulli scriptum proferre diem:
recipit populos urna citatos.
198 201
Venit ad pigros cana senectus,
humilique loco sed certa sedet
sordida parvae fortuna domus;
alte virtus animosa cadit.
208 209
...Finis alterius mali
gradus est futuri.
251 253
... Prosperum ac felix scelus
virtus vocatur; sontibus parent boni,
ius est in armia, opprimit leges timor.
313 316
Quod nimis miseri volunt,
hoc facile credunt.
*
Immo quod metuunt nimis
numquam moveri posse nec tolli putant:
prona est timori semper in peius fides.
325 328
Iniqua raro maximis virtutibus
fortuna parcit; nemo se tuto diu
periculis offerre tam crebris potest:
quem saepe transit casus, aliquando invenit.
195
340 342
...Qui genus iactat suum,
aliena laudat. Rapta sed trepida manu
Sceptra obtinentur; omnis in ferro est salus...
353
Ars prima regni est posse invidiam pati.
385
Sequitur superbos ultor a tergo deus.
403 405
...Arma non servant modum;
nec temperari facile nec reprimi potest
stricti ensis ira; bella delectat cruor.
407 410
...Quaeritur belli exitus,
non causa. Sed nunc pereat omnis memoria:
cum victor arma posuit, et victum decet
deponere odia.
426
Cogi qui potest nescit mori.
435
Virtutis est domare quae cuncti pavent.
437
Non est ad astra mollis e terris via.
448
Mortale caelo non potest iungi genus.
463 64
Quemcumque miserium videris, hominem scias.
*
Quemcumque fortem videris, miserum neges.
196
476
Post multa virtus opera laxari solet.
511 512
Qui morte cunctos luere supplicium iubet
nescit tyrannus esse...
524 525
O fortuna viris invida fortibus,
quam non aequa bonis praemia dividis.
588
Odit verus amor nec patitur moras.
656 657
...Quae fuit durum pati,
meminisse dulce est.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]