[ Pobierz całość w formacie PDF ]
wa, zapach, pH, twardość ogólna, zasadowość, utlenialność, H2S, NH4, NO2, NO3,
Cl, SO4, Na, K, Ca, Mg, PO4, F, Fe og., Mn, sucha pozostałość, pozostałość po
prażeniu oraz oznaczenia bakteriologiczne (ogólna liczba bakterii w 37°C po
24 h oraz 22°C po 72 h, bakterie grupy coli, paciorkowce kaÅ‚owe oraz clostridia
redukujące siarczany). W przypadku niekorzystnych środowisk hydrogeochemicz-
nych wzbogaconych w materię organiczną badania mogą obejmować ponadto
takie parametry jak: tlen rozpuszczony, ChZT metodÄ… dwuchromianowÄ…, azot
organiczny, rozpuszczony węgiel organiczny, Fe2+, Fe3+, CO2 agresywny, kwaso-
wość, kwasy humusowe.
Jeśli spodziewamy się zanieczyszczeń pochodzenia antropogenicznego, bada-
nia w zależności od istniejących zagrożeń mogą obejmować: metale ciężkie,
pestycydy, detergenty, fenole, rozpuszczalniki organiczne, WWA, bor, glin, wÄ™-
glowodory alifatyczne i aromatyczne, radoczynność. Badania zawartości metali
ciężkich, a także innych parametrów związanych z cechami naturalnego środo-
wiska mogą być również wykonywane w przypadku, jeśli spodziewamy się niety-
powych warunków hydrogeochemicznych.
Dla ujęć z głębszych poziomów wodonośnych, szczególnie o podwyższonych
temperaturach (>10°C) zaleca siÄ™ również wykonanie oznaczeÅ„ krzemianów.
Realizacja badań jakości wody
Badania jakości wód podziemnych powinny być realizowane w sposób umoż-
liwiajÄ…cy ograniczenie do minimum zmian cech fizycznych, chemicznych i bak-
131
Projektowanie i wykonanie prac i badań hydrogeologicznych
teriologicznych, jakie mogą następować w procesie wydobywania wody i pobie-
rania próbek oraz ich konserwacji, transportu, przechowywania i analityki. Po-
brana próbka powinna odzwierciedlać skład wody dopływającej z warstwy wo-
donośnej i należy ją pobierać po właściwym oczyszczeniu z zawiesin strefy
przyfiltrowej studni. Generalną zasadą jest również unikanie kontaktu pobiera-
nej próbki z atmosferą.
Zasady opróbowania określone są w Polskiej Normie PN-76/C-04620/03 i w
zależności od rodzaju opróbowywanego otworu powinno ono przebiegać nastę-
pujÄ…co:
St udni e i ot wor y nowo wykonane opróbowywuje się w trakcie
pompowania badawczego, pobierajÄ…c wodÄ™ do analiz przy maksymalnej wydaj-
ności otworu.
St udni e ekspl oat owane okresowo i ot wory obserwacyj ne
opróbowywuje się w zależności od czasu, jaki upłynął od przerwania eksploata-
cji lub ostatniego opróbowania otworu obserwacyjnego. Jeśli czas ten jest krót-
szy niż 7 dni należy przed poborem próbek wody przeprowadzić pompowanie
lub sczerpywanie zapewniające co najmniej dwukrotną wymianę słupa wody w
studni lub otworze. Jeśli okres, jaki upłynął od przerwania poboru wody ze studni
lub ostatniego pompowania otworu jest dłuższy niż 7 dni to należy wykonać
pompowanie lub sczerpywanie oczyszczajÄ…ce przed poborem. Pompowanie po-
winno trwać do momentu aż trzykrotna analiza wykonana w odstępach 0,25-0,5 h
wykaże stałą zawartość takich wskazników jak: temperatura, pH i przewodność
elektrolityczna właściwa. Minimalny czas pompowania nie powinien być krótszy
niż potrzebny do dwukrotnej wymiany słupa wody stagnującej w studni.
St udni e ekspl oat owane ci ągl e opróbowywuje się z kurka probier-
czego umieszczonego na rurze eksploatacyjnej przy głowicy studni. Przed pobo-
rem należy umożliwić odpływ wody przez około 10 minut w celu usunięcia ewen-
tualnych osadów i ustabilizowania przepływu. W przypadku wykonywania
oznaczeń mikroskładników i mikrozanieczyszczeń, a w szczególności metali cięż-
kich zaleca siÄ™ filtrowanie próbki przez sÄ…czek 0,45 µm. Zabieg ten powinien
być wykonany przy pobieraniu próbki ze starych, w znacznym stopniu skolmato-
wanych, studni i otworów. Filtracja powinna być wykonana w sposób uniemoż-
liwiajÄ…cy kontakt z powietrzem atmosferycznym.
Do poboru próbek mogą być wykorzystywane naczynia szklane lub z two-
rzyw sztucznych. Naczynia powinny być odpowiednio dobrane do zakresu ba-
dań analitycznych oraz spodziewanych zanieczyszczeń, co jest szczególnie ważne
przy badaniach mikroskładników i mikrozanieczyszczeń (Witczak, Adamczyk,
1994 i 1995).
W pobranych próbkach lub bezpośrednio z wypływającej wody należy natych-
miast w terenie oznaczyć takie wskazniki jak: barwa, kwasowość, mętność, od-
czyn pH, potencjał redukcyjno-oksydacyjny, przewodność elektrolityczna wła-
ściwa, temperatura, zapach, zasadowość. W zależności od zakresu zaplanowanych
oznaczeń pobieramy próbki wody do jednej lub kilku butelek i do oznaczenia
132
Metodyka określania zasobów eksploatacyjnych
niektórych parametrów odpowiednio utrwalamy. Wykaz tych parametrów i sto-
sowane najczęściej metody utrwalania przedstawiono poniżej:
[ Pobierz całość w formacie PDF ]